Nasıl Satranç Çalışmalıyım?

Merhabalar
Genellikle en çok sorulardan ve cevabıda en zor olan sorulardan biridir bu..
Nasıl Satranç çalışmalıyım..
Satranç oyununda temel taş hareketlerini ve temel temaları öğrendikten sonra planlı bir çalışma şarttır.. Çoğu oyuncu Taşların hareketlerini öğrendikten sonra hemen açılış çalışma gibi bir handikapa düşerler, veya oyunsonunun önemini bir yerlerden duymuş ve tavsiyeler doğrultusunda hemen oyun sonu çalışmaya başlarlar.. Bunların doğruluk payı olduğu gibi sırasının yanlışlığı satranç gelişimine yarardan çok zarar getirir..
Şimdi sırası ile Satranç a yeni başlamış veya kabaca UKD si 1800 altında olan bir oyuncu için Tamamen Şahsi önerilerimi paylaşmak isterim..
Öneriler
1.Taşların hareketlerinin kavranması
2.Notasyon ve Tahtanın tanınması
3.Şiş , çatal vs gibi temaların öğrenilmesi
sonrasında yapılacak ilk adım Kombinezon çözmektir..
Satranç kabaca Taktik ve Strateji olarak ikiye ayrılır.. Taktik ten kastımız şiş çatal yada mat oluşturacak temalardır, Unutmayın materyal üstünlüğü yada konum üstünlüğü ne olursa olsun Rakibi Mat edince oyun biter ! yani ben çok üstündüm ama matı görmemişim gibi mazeretler kabul edilemez , 1,2,3 öğrenimiden hemen sonra taktik çalışmalara geçmek gereklidir.. iyi bir oyuncu olma yolundaki adayın günlük en az 2 saat taktik çalışması gereklidir.. taktik çalışırken bazı noktalar çok önemlidir.. Seçilecek taktik soruları mümkünse bir arkadaşınız yada öğretmeniniz seçsin , Zira sorular kolaydan zora doğru olmalıdır.. Her soru için en fazla 5 dk zaman ayrılmalıdır.. Taktik çalışan oyuncu bu 5 dk içinde eğer soruyu çözemezse ASLA CEVABA BAKMAMALIDIR.. çözdüğünüz soruyu birine para karşılığı hazırlattığınızı varsayın ve bu sebepten dolayı soruyu kendinizin çözmeniz gerektiğinize kendinizi ikna edin.. Hemen çözümüne bakılan soru artık kaybedilmiş bir sorudur.. örneğin 2 saatlik(120 dk) Taktik çalışmada çözmeniz gereken soru sayısı 24 ü geçmemelidir.. Soruları çözerken mutlaka cevaplarını boş bir kağıda notasyon olarak yazın.. 5 dk içinde çözemediğiniz soruyu atlayıp diğer soruya geçin 24 soru içinden 9 adet soruyu çözemediyseniz , çözemediğiniz her soru için tekrar 5 dk zaman ayırın ve tekrar çözmeyi deneyin.. eğer hala çözemediğiniz sorular varsa bu soruları ertesi gün çözmek için işaretleyip bir kenara koyun.. Çözemediğiniz Her taktik problem zihninizde derin izler bırakır eğer kolaya kaçar cevabına bakarsanız zihninizde hiç bir iz bırakılmamış olacaktır..
Bu şekilde taktik çalışmayı en az 6 ay yaptığınızı kabul ediyorum ve ikinci ve en önemli aşamaya geliyoruz.. Oyun sonu ! işte size satranç ı asıl öğretecek olan Materyaliniz.. Oyun sonu çalıştıkça satrançınızın ne kadar ilerlediğini fark edeceksiniz.. Daha önce taktik çalışma yapmamış bir kişinin oyunsonu çalışması çok zor ve faydasızdır.. Zira satranç ta en önemli unsur hesap yeteneğidir.. hesap yeteneğiniz 6 ay boyunca gelişecek en önemlisi hayal gücünüz sınır tanımayacak hale gelecek .. .
Oyun sonu çalışırken Taktik çalışmayı asla bırakmayın.. Oyun sonu çalışmalarınıza ilave olarak yine günlük 2 saat taktik çalışmalarınızı devam ettirin..
Buraya kadarki çalışmalarınız neredeyse 1 yılınızı almış olacaktır, Bundan sonraki adım ise Konumsal satrançın esaslarını öğrenmektir, Analizli oyunlar , zayıf karaler , dikeylerin ele geçirilmesi gibi stratejik ögelerin öğrenilmesidir.. bu konuda Koblenz in Turnuvaya hazırlık kitabını okumanız faydalı olacaktır, veya Sistematik antreman size strateji de rehber olabilir, Tabi hatırlatmamda fayda var bu tip kitapları çalışırken de taktik çalışmayı bırakmıyorsunuz.. Taktik çalışma hayatınızın her döneminde mutlaka yapılması gereken bir çalışmadır..Unutmayın Hesap yeteneğiniz köreldiği an satranç kabiliyetiniz de bitmiş demektir..
işte bütün bu çalışmaları bitirdikten sonra artık açılış çalışmaya ve kendinize bir repartuar hazırlamaya başlayabilirsiniz demektir.. Başlangıçta e4 ile başlayan açılışları tercih etmelisiniz belki hayatınızda hiç bir turnuvada şah gambiti oynamayacaksınız ama mutlaka antreman amaçlı şah gambiti oynamalısınız.. italyan açılışı , danimarka gambiti gibi açılışlar sizin taktik gücünüzü sergileyebileceğiniz açılışlardır.. belirli bir tecrübe edindikten sonra strateji bilgisi isteyen açılışları çalışabilirsiniz.. sicilya, vezirgambiti, şah-hint , Grunfeld gibi açılışlar ilk seçilecek açılışlardan değildir.. görüldüğü gibi açılış seçerken bile bir sıra vardır ve çok önemlidir..
Bütün bunları yapmış bir oyuncu için çalışma şekli ne olmalıdır.. Bugün itibarı ile yine kanaatimce piyasadaki en iyi satranç çalışmada yardımcı program chessmaster 10 edition dır.. Size rating vermesi yönü ile emsallerinden üstündür.. Burada bu programın gücünü ne test ediyoruz nede sorguluyoruz.. Piyasada chessmasterdan daha kuvvetli programlarda mevcut olmasına rağmen biz chessmaster 10 edition seçiyoruz.. peki nasıl kullanacağız..
Hemen bir kullanıcı ismi seçiyoruz size başlangıçta 600 rating vercektir.. Hemen listeden 600 ün bir üstünde olan oyuncu ile en az 15 dk lık bir maç yapıyoruz.. maçı kazandığınız zaman sizin rating iniz artacaktır.. örneğin rating iniz 814 oldu diyelim .. tutup çok kuvvetli yada çok zayıf bir oyuncu seçmiyorsunuz.. 814 ün bir üstündeki oyuncu ile oynamalısınız.. kazanırsanız yine rating iniz artacaktır , kaybederseniz ratinginiz düşecektir,, kural şu kendi ratinginizin hemen bir üstündeki oyuncu ile maç yapmak olmalıdır.. burada amaç hep sizden biraz daha kuvvetli ile oyun oynamaktır, Zira kendinizden daha zayıflarla oynamak sizin satrançınızın gerilemesine sebep olur.. Kendinizden çok kuvvetli biri ile satranç oynamak ise hem sizin moralinizi bozar hemde size hiç bir değer katmaz.. hedefiniz hep mevcut ratinginizden hemen bir üste olan oyuncu ile oynamak olmalıdır.. Çoğu oyuncu Fritz gibi bir program edinir hatta piyasadaki en son sürümünü alır ve onunla maç yapar yenemediği zaman Fritz 10 müthiş kuvvetli bir program deyip birde programa övgüde bulunur.. bunun size hiç bir artısı yoktur.. Basamak basamak ilerlemek gereklidir.. bu yönü ile chessmaster 10 şu an için ideal bir çalışma programıdır..
Bilgisayarla satranç dışında Arkadaşlarınızla da satranç oynayabilirsiniz.. Oynamış olduğunuz her maçı mutlaka notasyon ile kaydedin .. sonra evde chessbase gibi bir program ile maçınızı mutlaka analiz ediniz.. bilgisayar ile analiz bilmiyor iseniz bunu bir arkadaşınızdan öğrenebilirsiniz.. ilerleyen dönemde bu konuda da bir mesaj yazarak yardımcı olacağım....
Buraya kadar yazdığım mesaj tamamen kendi şahsi görüşlerimi ihtiva eder..
Kolay gelsin..


Yazar: Ajlan Uçar

yazı için Ajlan Bey'e teşekkürler...